Programma 4De basis op orde in Breda

Onze ambitie in de Begroting 2016

Externe ontwikkelingen in het afgelopen jaar

De thema`s

De kosten van dit programma

Mutaties in reserves

Mutaties in voorzieningen

Investeringen

Veilig Breda

Dienstverlening

Beheer van de openbare ruimte

Beheer van gemeentelijk vastgoed

Open overheid

Verbindend bestuur

Wat wilden we bereiken?

Wat wilden we hiervoor doen?

Wat hebben we ervoor gedaan?

Wat was de uitdaging?

Achterliggende documenten

Gerelateerde producten

Risico's

Wat wilden we bereiken?

Wat wilden we hiervoor doen?

Wat hebben we ervoor gedaan?

Wat was de uitdaging?

Achterliggende documenten

Gerelateerde producten

Risico's

Wat wilden we bereiken?

Wat wilden we hiervoor doen?

Wat hebben we ervoor gedaan?

Wat was de uitdaging?

Achterliggende documenten

Gerelateerde producten

Risico's

Wat wilden we bereiken?

Wat wilden we hiervoor doen?

Wat hebben we ervoor gedaan?

Wat was de uitdaging?

Achterliggende documenten

Gerelateerde producten

Risico's

Wat wilden we bereiken?

Wat wilden we hiervoor doen?

Wat hebben we ervoor gedaan?

Wat was de uitdaging?

Achterliggende documenten

Gerelateerde producten

Risico's

Wat wilden we bereiken?

Wat wilden we hiervoor doen?

Wat hebben we ervoor gedaan?

Wat was de uitdaging?

Achterliggende documenten

Gerelateerde producten

Risico's

* (exclusief) reserves

Begroot € 174.298

Realisatie € 184.538

Verschil * € 10.240

Begroot € 76.222

Realisatie € 80.498

Verschil * € 4.276

Lasten Baten

In Breda vinden we bepaalde zaken vanzelfsprekend. Een veilige en prettige stad, die we met respect voor elkaar samen vormgeven. Het programma Basis op orde gaat over deze vanzelfsprekendheden. Ofwel: waar mogen Bredanaars en ondernemers op rekenen, wat is er gewoon goed geregeld? Wij willen voldoen aan vijf basisverwachtingen. Ze staan voor al onze ambities.

1. Bredanaars, ondernemers en bezoekers voelen zich veilig en prettig in Breda.

2. Breda heeft een flexibele en dienstverlenende ambtelijke organisatie, die Bredanaars en ondernemers adequaat, snel, eenvoudig en motiverend tegemoet treedt.

3. Bredanaars, ondernemers en onze regiopartners mogen rekenen op een open overheid; een stadsbestuur dat graag samen met hen Breda bestuurt, en interactie mogelijk maakt.

4. Een professionele lobby met daarbij een sterke positie in het bestuurlijke krachtenveld.

5. Mondiaal bewustzijn en bevordering van economie en handel.

Ons uitgangspunt is dat het goed toeven is in Breda. Bredanaars en bezoekers voelen zich veilig in huis, dorp, wijk en buurt, stad en regio. Zij gaan er van uit dat iedereen zich aan de regels houdt. En dat wij, waar nodig, een vinger aan de pols houden.

Dat betekent naast preventie ook daadkrachtig optreden: high trust, high penalty.

We bestrijden de handel en overlast van soft- en harddrugs, verminderen van het aantal woninginbraken, overvallen en straatroven en pakken ondermijnende criminaliteit aan.

Met Veilig Thuis pakken we huiselijk geweld, kindermishandeling en eerwraak aan. Via het Veiligheidshuis doorbreken we criminele carrières.

Onze bijzondere opsporingsambtenaren (BOA’s) staan midden in de samenleving en zijn onze oren en ogen.

We zijn zichtbaar op straat, zodat burgers en bezoekers zich aan de regels houden.

We borgen veiligheid in de openbare ruimte.

We hebben regie op veiligheidsrisico’s door vergunningsaanvragen te toetsen.

Er is in 2016 extra inspanning geweest op het thema ondermijnende criminaliteit door het leveren van personele capaciteit aan de Taskforce Brabant Zeeland, het verder bouwen aan het gemeentelijke informatieknooppunt om ondermijnende netwerken in beeld te brengen en te houden. De instrumenten Veilig Thuis en het Veiligheidshuis hebben in 2016 verder gewerkt om de samenwerking met het netwerk van de betrokken partijen bij de 3 decentralisaties verder te borgen om de veiligheidsinterventies mogelijk te maken. De aanpak van overlast van hard- en softdrugs is een doorlopend aandachtspunt waarbij we de verplaatsingen van de overlast in verschillende gebieden hebben aangepakt. De cijfers rondom woninginbraken, overvallen en straatroven zijn in 2016 conform de dalende trend van 2015 verder gedaald.

Het gebiedsgericht werken van de BOA’s is verder geïntensiveerd, waardoor de zichtbaarheid in de wijken is verhoogd, Daarnaast is de samenwerking met de wijkagenten versterkt, in een aantal wijken door het instellen van een gezamenlijk wijkspreekuur. Daarnaast zijn er in specifieke gebieden intensieve acties gehouden bijvoorbeeld in het Bredase buitengebied, samen met netwerkpartners als Staatsbosbeheer en Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant.

Met betrekking tot de veiligheid in de openbare ruimte is onder andere geïnvesteerd in extra toezicht en handhaving in het Valkenbergpark. Tevens zijn de vergunningen van evenementen getoetst op basis van de risicoanalyses waarbij de recente ontwikkelingen in binnen- en buitenland zijn verwerkt. Dit heeft geleid tot een intensievere inzet van zowel gemeente, als netwerkpartners en organisatoren van evenementen.

De veranderende omstandigheden rondom een veilige omgeving zoals waar te nemen waren, nationaal en internationaal hebben tevens geleid tot een verschuiving in prioriteiten in het Jaarprogramma Toezicht en Handhaving 2016. De effecten daar van zijn te zien in het Jaarverslag Toezicht en Handhaving wat uiterlijk 1 mei 2017 gereed is.

Medio 2016 is gestart met het herinrichten van de keten Veiligheid, Vergunningen, Toezicht en Handhaving waarbij onderwerpen als positionering stadsmarinier, themagerichte inrichting en beleidsversterking onderwerpen zijn geweest. De positie van de stadmariniers en inrichting van de keten gaan langs de lijnen van het Meerjarenprogramma Integrale Veiligheid 2018-2022, waarbij deelprogramma’s als Ondermijning, Fysieke Veiligheid, Sociale Veiligheid, Veelvoorkomende Criminaliteit en Overlast Openbare Ruimte richting geven voor de realisatie van de doelstellingen. In 2017 wordt het MJP Integrale Veiligheid opgesteld en de inrichting van de keten afgerond.

Veiligheid in de directe omgeving

In zo min mogelijk Bredase gezinnen en huishoudens is huiselijk geweld. Zoveel mogelijk kinderen groeien op in een veilige thuisomgeving en ontwikkelen zich op een normale manier. Zoveel mogelijk ouderen hebben een onbekommerde oude dag.

Status van de indicator

Indicatoren zijn gericht op 2018 bij evaluatie MJP veiligheid. Geen meting in 2016 en 2015

Bredanaars voelen zich veilig

Veiligheid heeft niet alleen te maken met feiten, maar ook met beleving. Deze beleving wordt periodiek gemeten. Belevingen over de veiligheid in de wijken, de veiligheid van de openbare ruimte en de veiligheid van het gemeentelijk vastgoed.

Status van de indicator

Op schema

Veiligheidsbeleving wordt alleen in de oneven jaren gemeten. Deze informatie is pas begin 2018 beschikbaar.

We voeren de plannen uit het Toezichtsprogramma uit

Het Toezichtsprogramma geeft de Bredase kaders weer met betrekking tot de uitvoering van toezicht en de handhaving door de Gemeente. De kaders zijn gestoeld op wettelijke en plaatselijke regelgeving. De dynamiek in de samenleving en het budget vereist continue prioritering van taken. De prioritering vindt plaats op basis van risico inschatting. De resultaten van de uitvoering worden vastgelegd in het jaarverslag Toezicht en Handhaving.

Status van de indicator

Wij vinden het belangrijk om gezamenlijk met de samenleving keuzes te maken voor thema’s waarvan naleving hoge prioriteit heeft. De uitkomsten hiervan hebben geleid tot aanpassingen. Deze aanpassingen zijn zichtbaar geworden in het programma Toezicht en Handhaving Breda 2016.

De resultaten van het Programma Toezicht en Handhaving Breda 2016 worden op dit ogenblik verzameld voor het Jaarverslag Toezicht en Handhaving 2016.

Dit jaarverslag wordt u vóór 1 mei 2017 aangeboden.

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document
		Meerjarenprogramma veiligheid
2015	Kaderstellend	Toezichtsprogramma 2015
2015	Kaderstellend	Meerjarig toezichtsprogramma

Het niet meer mogen opleggen van leges voor de Bibob-toets is onderdeel van een bredere beschouwing over de wijze waarop de producten Vergunningen en Toezicht en Handhaving kosten dekkend kunnen zijn bij een verdere landelijke deregulering waarbij wel toezicht en handhaving benodigd blijft. De komst van de omgevingsdienst en de impactanalyse daar van zijn onderwerp van gesprek in 2017.

Thema	4.1:	Veilig Breda
Product 1:		Preventie en bestrijding criminaliteit
Wat wilden we hiervoor doen
In het meerjarenprogramma Veiligheid 2015-2018 ligt de focus op het bestrijden van de handel en overlast van soft- en harddrugs, het verminderen van het aantal woninginbraken, overvallen en straatroven en de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Met Veilig Thuis pakken we huiselijk geweld, kindermishandeling en eerwraak aan proberen we te voorkomen dat in zo min mogelijk Bredase gezinnen en huishoudens geweld voor komt en zoveel mogelijk kinderen opgroeien in een veilige thuisomgeving en zich ontwikkelen op een normale wijze én dat zoveel mogelijk ouderen een onbekommerde oude dag beleven. Via het Veiligheidshuis zetten we in op het doorbreken van criminele carrières. De bijzondere opsporingsambtenaren (BOA’s) staan midden in de samenleving en vervullen onze oor- en oogfunctie. Met de activiteiten beschreven in ons meerjarig programma Toezicht en Handhaving werken we aan de bereidheid van burgers en bezoekers om zich aan de regels te houden. We borgen veiligheid in de openbare ruimte. We reguleren veiligheidsrisico’s door middel van het toetsen van vergunningsaanvragen.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting
Zie tekst Begroting.

Thema

4.1:

Veilig Breda

Product 2:

Regionale brandweer

Wat wilden we hiervoor doen

Er wordt invulling gegeven aan de wettelijke taak van de brandweer zoals deze staat beschreven in de Wet Veiligheidsregio’s. Hierover wordt gerapporteerd in de begroting en jaarrekening/jaarverslag van de Veiligheidsregio.

Wat hebben we ervoor gedaan

Mate van realisatie

Toelichting

Documenten jaarverslag en jaarrekening regionale Brandweer zijn nog niet beschikbaar

Thema

4.1:

Veilig Breda

Product 3:

Toezicht en handhaving

Wat wilden we hiervoor doen

Wat hebben we ervoor gedaan

Mate van realisatie

Toelichting

Jaarverslag nog niet beschikbaar, uiterlijk 1 mei 2017

We willen dat de gemeentelijke organisatie flexibel is en topdienstverlening levert. Een flexibele organisatie speelt in op de dynamiek in de samenleving en de veranderende rol van de overheid. Bredanaars en ondernemers kunnen het niet altijd alleen. Soms hebben zij onze steun, producten of hulp nodig. Bijvoorbeeld bij een vergunningaanvraag, een vraag om steun, een melding over de openbare ruimte, een vraag om handhaving, een klacht over een behandeling of bezwaar tegen een besluit. Wij spelen daar adequaat, snel, eenvoudig en motiverend op in. Zo leveren we Topdienstverlening. Dan zijn we een betrouwbare partner, die adequaat reageert vanuit mogelijkheden en niet vanuit beperkingen. Maar ook minder en makkelijkere regels zorgen voor betere dienstverlening.

Zonder barrières, op weg naar een verantwoordelijke samenleving in een leefbaar Breda. Een samenleving waar iedereen meedoet. Wie er niet in slaagt om op eigen kracht mee te doen, kan rekenen op onze steun.

We meten of de Bredanaar en ondernemer tevreden zijn over onze dienstverlening.

Topdienstverlening zorgt voor snellere, betere en klantvriendelijker producten en diensten.

We leren van ingediende bezwaarschriften en klachten en verbeteren onszelf.

Onze doorlooptijden en wachttijden zijn transparant.

In 2016 is periodiek in de publiekshal de klanttevredenheid gemeten. De gemiddelde score hiervan was 8,9. Sinds eind 2016 wordt de klanttevredenheid gemeten via een methode van self-service met een touchscreen. Hierdoor ontstaat een continue inzicht in de kwantiteit en kwaliteit van de dienstverlening.

Via het project klantbeleving, geïnitieerd en uitgevoerd door de baliemedewerkers zelf, is een belangrijke verbetering doorgevoerd op gebied van houding en gedrag.

Sinds1 april wordt er aan de balies volledig op afspraak gewerkt waardoor er geen wachttijden meer zijn.

De bezetting aan de balie en de telefoon is optimaal flexibel waardoor er sneller op de wensen en behoeften van de klanten kan worden ingespeeld. Hierdoor hebben wij tevens een grote aantrekkingskracht op klanten die zelf kunnen kiezen van welke gemeente zij hun dienstverlening kunnen betrekken.

We meten op onderdelen de klanttevredenheid van Bredanaars en ondernemers.

Verschillende klantgroepen worden jaarlijks bevraagd over hun tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening. Deze klanttevredenheidsonderzoeken geven daarnaast ook inzichten ter verbetering. Waar klanttevredenheidsonderzoeken zijn uitgevoerd, zullen de resultaten inzichtelijk gemaakt worden.
Status van de indicator

Wie de gemeente belt krijgt zoveel mogelijk zonder doorverbinden snel een duidelijk antwoord.

Het “first time right” principe vinden we belangrijk. Zo willen we dat een verzoek om informatie dat telefonisch binnenkomt zo veel mogelijk kan worden afgehandeld in het eerste klantcontact, dus zonder doorverbinden. We maken dat als percentage inzichtelijk, want het vormt een indicator in hoeverre we de benodigde informatie voor een burger laagdrempelig weten te ontsluiten.
Status van de indicator
	Realisatie 2015	Begroting 2016	Realisatie 2016
Wie de gemeente belt krijgt zoveel mogelijk zonder doorverbinden snel een duidelijk antwoord.			80%

De resultaten van Topdienstverlening zijn meetbaar en zichtbaar in kwalitatieve eindrapportages.

Stapsgewijs zullen de grootste klantketens worden doorgelicht en verbeterd. Dit programma Dienstverlening maakt de dienstverlening sneller en beter. De resultaten worden inzichtelijk gemaakt door kwalitatieve eindrapportages.
Status van de indicator
Het project Top Dienstverlening heeft de verbetering van de dienstverlening aan de klantgroep Horeca afgerond. De klanttevredenheid is gestegen van een 7 naar een ruime 8. Voor de klantgroepen Evenementen en Melding openbare ruimte zijn verschillende verbeteringen doorgevoerd. Verder zijn in het vierde kwartaal drie nieuwe klantgroepen opgestart: Jeugd, Sportaanbieders en Bedrijven die willen verplaatsen binnen/naar Breda. Hiervoor zijn de verbetermaatregelen benoemd en die worden in 2017 geimplementeerd. Naast de klantgroepen zijn er verder een kleine 10 leanprojecten afgerond. Dit heeft o.a. geleid tot een verkorting van de doorlooptijd van diverse producten. In totaal zijn er in 2016 voor de klantgroepen en leanprojecten ruim 50 diepte-interviews met klanten gehouden om in beeld te brengen wat goed gaat en wat beter kan in onze dienstverlening. Door onze klanten worden deze gesprekken zeer gewaardeerd. Er zijn 6 nieuwe medewerkers intern opgeleid tot leanexpert, waarmee het totaal nu op 70 opgeleide medewerkers is gekomen. Aan de interne opleiding hebben ook medewerkers van de gemeente Roosendaal en WonenBreburg deelgenomen.
Steeds meer gemeentelijke producten en diensten hebben kortere en transparante doorloop- en wachttijd.

Een topdienstverlening betekent dat wij waarde hechten aan het zo snel mogelijk afhandelen van verzoeken. Zeker in processen waar administratieve verwerking nodig is. Daar waar dit wordt bijgehouden, maken we de doorlooptijden en eventuele wachttijden inzichtelijk. Het is onze ambitie dat voor steeds meer processen te kunnen presenteren.
Status van de indicator
In 2016 zijn een kleine 10 leanprojecten afgerond. Dit heeft o.a. geleid tot een verkorting van de doorlooptijd van diverse producten.

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document
		Programma Topdienstverlening
	Informerend	AWB algemene wet bestuursrecht
	Informerend	Wet WOZ en uitvoeringsregeling instructie waardebepaling Wet WOZ

Thema	4.2:	Dienstverlening
Product 1:		Publieksservice
Wat wilden we hiervoor doen
Publieksservice is de ingang voor de gemeentelijke dienstverlening door middel van verschillende kanalen. Daarnaast levert zij ook zelf producten, zoals de verstrekking van reisdocumenten, en organiseert zij verkiezingen. Ook wordt hier de basisregistratie Personen beheert.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting

Thema	4.2:	Dienstverlening
Product 2:		Administratie en basisregistratie
Wat wilden we hiervoor doen
Ten behoeve van de basisregistraties vinden administratieve werkzaamheden plaats die te maken hebben met de uitvoering van de Wmo, de uitvoering van de Participatiewet, de uitvoering van de wet op de Schuldhulpverlening en enkele kleinere wetten. Ook worden hier de basisregistraties BAG en WOZ beheert en wordt de grondslag voor onroerend zaakbelasting vastgesteld.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting
In 2016 is inzichtelijk gemaakt welke capaciteit nodig is om de basisregistraties Adressen Gebouwen (BAG) en WOZ op het gewenste niveau te brengen en te houden. Voor 2017 is een substantieel bedrag beschikbaar gesteld om het uitvoeringsplan hiervoor te realiseren. In 2016 zijn er extra middelen beschikbaar gesteld zodat al met het uitvoeringsplan kon worden begonnen. Het aantrekken van specialisten voor de uitvoering heeft langer geduurd, zodat niet het volledige bedrag in 2016 is besteed. Op basis van aangepaste wetgeving krijgen gebruikers van woningen een WOZ-beschikking. Vanaf 1 oktober 2015 heeft de WOZ-waarde van woningen een grotere invloed op de maximale huurwaarde van huurwoningen. Bij de 2e Berap is aangegeven dat niet kon worden voorzien wat de invloed is op de uitvoeringskosten door het versturen van ongeveer 28.000 informatiebrieven naar de gebruikers van woningen over de WOZ-waarde. Gebleken is dat deze actie een geringe invloed heeft gehad op de uitvoeringskosten. Er zijn naar aanleiding van de informatiebrieven op verzoek 151 WOZ-beschikkingen verzonden naar de gebruikers van woningen. Daarop zijn 18 bezwaren door gebruikers ingediend. Hiervan is 1 bezwaar gegrond verklaard, zijn er 11 ongegrond verklaard en zijn er 6 bezwaren ingetrokken.

Thema

4.2:

Dienstverlening

Product 3:

Vergunningen

Wat wilden we hiervoor doen

Het toetsen van vergunningsaanvragen van onder andere omgevingsrecht, Opiumwetgeving en Drank- en Horecawet en borgen van de voorgeschreven kwaliteit- en veiligheidseisen. Ook wordt een algemene belasting opgelegd: de precario.

Wat hebben we ervoor gedaan

Mate van realisatie

Toelichting

In het fysieke domein is met name de snelheid waarmee wij vergunningsaanvragen beoordelen van belang. De wettelijke termijn is acht weken, onze doorlooptijd is gemiddeld 4,9 week. Het lukt ons om in 98% van de aanvragen de vergunning binnen de termijnen te verlenen.

Daarnaast werden er in 2016, 4392 besluiten genomen op vergunningsaanvragen in het fysieke domein. In 2016 zijn er 304 procedures gevoerd (bezwaar, beroep, voorlopige voorziening en dergelijke). Hiervan waren er 51 gegrond/toegewezen en 127 ongegrond/afgewezen.

We zorgen nu en straks voor veilig, functioneel en duurzaam gebruik van de openbare ruimte. Vóór 2022 is achterstand in onderhoud opgelost. Riolering en waterwegen zijn goed onderhouden en functioneren goed. We hebben en houden droge voeten en het water is schoon. Bredanaars scheiden hun huishoudelijk afval. Er is minder restafval. Zo dragen we bij aan een prettig en gezond leefmilieu. We ronden de ecologische hoofdstructuur af.

We houden de openbare ruimte veilig, functioneel, schoon en duurzaam.

We lossen vóór 2022 de achterstand op in het onderhoud van de wegen.

We veranderen de service bij de afvalinzameling. Afval scheiden wordt makkelijker en weggooien van restafval moeilijker.

Alle voorkomende dagelijkse onderhoudswerkzaamheden en grote projectmatige ingrepen in de gemeente. We hierbij extra ingezet op groot onderhoud aan asfaltwegen.

We zijn gestart met het gefaseerd invoeren van afvalinzameling gericht op maximalisering van de afvalscheiding en het hergebruik.

Bruikbare openbare ruimte
(Percentage van de Bredanaars dat tevreden is over de bruikbaarheid van de openbare ruimte )
Een en ander wordt gemeten in de jaarlijkse omnibusenquête.
Status van de indicator
	Realisatie 2015	Begroting 2016	Realisatie 2016
Bruikbare openbare ruimte		70%	71%
Gerealiseerd; 71% van de Bredanaars is het helemaal eens / eens dat de openbare ruimte goed bruikbaar is. 8% is het daar mee oneens / helemaal oneens.
In 2016 gaan we afval anders inzamelen, gericht op het maximaal hergebruik.

In 2016 starten we met het gefaseerd invoeren van afvalinzameling gericht op maximalisering van de afvalscheiding en het hergebruik.
Status van de indicator
Aandachtspunt; buitengebied is in 2016 uitgerold. Voor het overige is gekozen voor uitgebreidere communicatie gericht op creëren van draagvlak bij de burgers waardoor de overige uitrol is vertraagd. we zijn in 2016 gestart.• Bereikt 10% van de beoogde 60%
De openbare ruimte is schoon heel en veilig
(Percentage van Bredanaars dat de openbare ruimte als schoon, heel en veilig beleeft)

Status van de indicator
	Realisatie 2015	Begroting 2016	Realisatie 2016
De openbare ruimte is schoon heel en veilig		80%	86%
Gerealiseerd; 14 % van de Bredanaars beleeft de openbare ruimte niet als schoon, heel en veilig.

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document
2009	Kaderstellend	Visie openbare ruimte Breda 2020
	Kaderstellend	Beleidskader kapitaalgoederen Openbare ruimte
	Kaderstellend	Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (2014-2018)
	Informerend	Rijksprogramma Van Afval Naar Grondstoffen
	Kaderstellend	Afvalvisie regio West Brabant

De ambitie om de afvalstoffenheffing te verlagen kan gevolgen hebben voor de hoge ambitie om de kwaliteit van de afvalservice te verhogen.

De dienstverlening is toegenomen door de zondag openstelling van de milieustraat. Ondanks de verlaging van de afvalstoffenheffing is dit in 2016 opgevangen door de vertraging van het VANG-traject.

Thema	Beheer van de openbare ruimte
Product 1:	Beheer openbare ruimte, wegen
Wat wilden we hiervoor doen
We zorgen er voor dat de openbare ruimte veilig, functioneel en duurzaam gebruikt kan worden. Dit betekent dat de Bredanaars en bezoekers nu en ook straks de openbare ruimte, zonder reële risico’s en hinder kunnen gebruiken. Achterstanden in het onderhoud worden ingelopen.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie		Gerealiseerd
Toelichting
We zetten in op de asfaltwegen, omdat de kapitaalvernietiging het grootst is. Daarmee hebben we gerealiseerd dat nog slechts 8,9% van de asfaltwegen niet voldoet aan de inspectienorm. Daar staat wel tegenover dat bij de open verharding 21,7% niet voldoet, maar hier speelt de factor kapitaalvernietiging nauwelijks.

Thema

4.3:

Beheer van de openbare ruimte

Product 2:

Beheer openbare ruimte, groen

Wat wilden we hiervoor doen

We zorgen er voor dat de gemeentelijke bomen gezond en veilig zijn.

Wat hebben we ervoor gedaan

Mate van realisatie

Gerealiseerd

Toelichting

Openbaar groen (bomen)

(Percentage bomen dat aan de veiligheidsnormen voldoet)

Bomen worden eens per drie jaar geïnspecteerd. 95% moet aan de veiligheidsnormen voldoen.

Uitdaging	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Openbaar groen (bomen)		95%	95%	95%	95%	95%

Thema	Beheer van de openbare ruimte
Product 3:	Beheer openbare ruimte, begraafplaatsen
Wat wilden we hiervoor doen
Groenonderhoud aan de twee openbare begraafplaatsen in Ulvenhout en Bavel. De begraafplaatsen zijn gesloten om te begraven en worden onderhouden als park. Dit is inclusief de paden en bomen. De grafstenen worden op basis van melding onderhouden. Op dit moment loopt een verkooptraject voor de Lichtenberg. Een aantal partijen heeft belangstelling om deze begraafplaats te kopen. Met deze partijen gaan we in gesprek. Het streven is om in 2016 de verkoop rond te hebben.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie		Gerealiseerd
Toelichting
Het traject rondom de verkoop heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd. Het college beraadt zich op het vervolg van het traject.

Thema	4.3:	Beheer van de openbare ruimte
Product 4:		Riolering
Wat wilden we hiervoor doen
De riolering en de waterwegen onderhouden we zo dat deze goed functioneren, we droge voeten houden en het water schoon blijft. Zo dragen we ook bij aan een gezond leefmilieu. We hebben een verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vGRP 2014-2018) opgesteld waarin deze ambities vervat zijn. Opmerking: Het totaal van de baten overschrijdt het totaal van de lasten. Het verschil wordt veroorzaakt door de afdracht van BTW. De riool- en afvalstoffenheffing wordt inclusief BTW geïnd, de exploitatie lasten van de gemeentebegroting worden exclusief BTW getoond. Het verschil is een vast bedrag en wordt op concernniveau verrekend met het BTW-compensatiefonds’.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting
Wateroverlast (Beperken van wateroverlast door middel van maatregelen) We beperken de wateroverlast door middel van maatregelen zodat er in het stadshart er gemiddeld maximaal maar 1x 2 jaar wateroverlast door zware hoosbuien voor komt en in de rest van Breda dit gemiddeld maar maximaal 1x per jaar gebeurt.

Thema	Beheer van de openbare ruimte
Product 5:	Afvalservice
Wat wilden we hiervoor doen
We leveren een bijdrage aan de circulaire economie door huishoudelijk afval anders in te gaan zamelen. Hiermee sluit Breda aan bij het landelijke doel van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en het doel van de regio om in 2020 het restafval aanzienlijk te verminderen en de focus te verleggen van afval naar grondstof. Opmerking: Het totaal van de baten overschrijdt het totaal van de lasten. Het verschil wordt veroorzaakt door de afdracht van BTW. De riool- en afvalstoffenheffing wordt inclusief BTW geïnd, de exploitatie lasten van de gemeentebegroting worden exclusief BTW getoond. Het verschil is een vast bedrag en wordt op concernniveau verrekend met het BTW-compensatiefonds’.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie		Deels gerealiseerd
Toelichting
In 2016 zijn we gestart met het gefaseerd invoeren van afvalinzameling gericht op maximalisering van de afvalscheiding en het hergebruik. De 1e fase betreft de huishoudens die geen gebruik kunnen gaan maken van ondergrondse restafvalcontainers en een deel van de huishoudens die wel gebruik gaan maken van een ondergrondse container voor het huishoudelijk restafval. In 2016 is bij 3300 huishoudens de afvalinzameling al veranderd en 44000 huishoudens zijn de veranderingen reeds aangekondigd. Ook zijn informatiebijeenkomsten georganiseerd om meer informatie over de veranderingen te geven.

Thema	4.3:	Beheer van de openbare ruimte
Product 6:		Groen en water
Wat wilden we hiervoor doen
Natuur levert een positieve bijdrage aan de belevenis van Breda en zorgt dat het goed toeven is voor mensen en (wilde-)dieren in Breda. De Ecologische Hoofdstructuur is in 2027 gerealiseerd. De buiten de Ecologische Hoofdstructuur vallende groenblauwe structuren worden robuust ingericht zodat ze kunnen dienen als waterretentie en ecologische verbindingszones. Er wordt ingezet op het openbaar toegankelijk maken van de groene terreinen langs de binnensingel. Kansen en kwaliteiten van het water worden gebruikt bij ontwikkeling. Voor wat betreft de binnenstad worden watergebonden activiteiten versterkt en vormt de derde fase van de Nieuwe Mark een speerpunt. Meer in het algemeen richt de visie zich op het creëren van economische kansen door de bereikbaarheid van bedrijven per water beter te benutten (bijvoorbeeld Krouwelaarshaven). In stedelijk gebied zal water vaker worden ingezet als identiteit en kwaliteitsdrager van de openbare ruimte (zoals de singels).
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting
Ecologische hoofdstructuur In 2027 is de Ecologische Hoofd Structuur afgerond. Uitvoeringprogramma groen en water. We rapporteren over de voortgang van het Uitvoeringsprogramma Groen en Water.

Bezit van vastgoed maakt onze maatschappelijke doelen mogelijk. Voorwaarde is dat wij het goed beheren. Het is veilig, gebruiksvriendelijk, duurzaam en goed onderhouden. Duurzaam betekent dat we besparen op het energieverbruik. Zo dragen we bij aan onze klimaatdoelstellingen.

Er komt een visie voor de toekomst van gemeentelijke gebouwen. Welke houden we, welke stoten we af, waar gaan we het gebruik combineren.

We zorgen voor goed en veilig gebruik van gemeentelijke gebouwen.

Energiebesparing in gemeentelijke gebouwen draagt bij aan de klimaatdoelstellingen. De gemeente heeft een voorbeeldfunctie.

De capaciteit en de toegankelijkheid van sportaccommodaties hebben onze speciale aandacht. We zorgen voor een nieuw tarievenstelsel en een goede systematiek van erfpacht.

We geven een impuls aan de accommodaties voor breedtesport.

- Visie Vastgoed op 2 februari 2017 vastgesteld door de Raad.

- “Robuuste aanpak verduurzaming van de Bredase Vastgoedportefeuille” is in juli ’16 vastgesteld door de Raad.

- Tarievennota met daarin opgenomen een systematiek voor Erfpacht is in juli ’16 vastgesteld door de Raad.

- Impuls aan de accommodaties voor Breedtesport is in maart 2016 door de Raad vastgesteld.

Goed en veilig gebruik gemeentelijke gebouwen
(Scan van gemeentelijke gebouwen op risico’s voor brandveiligheid, legionella, elektra en asbest in 2016. Op basis van deze scan in 2016 e.v. een meerjarig uitvoeringsprogramma opstellen, monitoren en evalueren.)
In 2016 worden de gebouwen gescand op risico`s ten aanzien van de brandveiligheid, legionella, elektra en asbest. Op basis van deze scan wordt in 2016 en verder een meerjarig uitvoeringsprogramma opgesteld dat wordt gemonitord en geëvalueerd.
Status van de indicator
Voor Legionella zijn afgelopen jaren keuringen uitgevoerd en beheersplannen met maatregelen opgesteld. Elektra wordt periodiek terugkerend gekeurd en de installaties onderhouden. voor Asbest is in 2016 een brede inventarisatie uitgevoerd waarbij maatregelen in 2017 worden uitgevoerd en de acute maatregelen reeds in 2016 zijn uitgevoerd. Voor Brandveiligheid geldt dat 2016 m.n. is gebruikt om een systematiek te bepalen en met een tweetal pilotprojecten deze systematiek te toetsen. Vanaf 2017 e.v. zal de uitvoering plaatsvinden.
Verduurzaming gemeentelijk Vastgoed
(Opstellen meerjarig uitvoeringsprogramma in 2016, op basis van de uitkomsten van het onderzoek naar verduurzamingsmaatregelen. De maatregelen monitoren en evalueren.)
In 2016 wordt op basis van de uitkomsten van het onderzoek naar te nemen verduurzamingsmaatregelen een meerjarig uitvoeringsprogramma opgesteld. De te nemen maatregelen worden gemonitord en geëvalueerd.
Status van de indicator
Niet opgenomen in begroting 2016. Het uitvoeringsprogramma verduurzaming is vastgesteld.
Visie Gemeentelijk Maatschappelijk vastgoed
(Opstellen visie over uitgangspunten, kaders en spelregels van het GMV. In visie aangeven wat behouden en wat afstoten, exploitatievraagstukken (wie en hoe?) en integrale aanpak veiligheid, gebruiksvriendelijkheid, onderhoud en duurzaamheid.)
Eind 2015/ begin 2016 wordt een visie opgesteld over uitgangspunten, kaders en spelregels van het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed. Duidelijkheid wordt wat behouden, wat afstoten, exploitatievraagstukken (wie en hoe) en de integrale aanpak veiligheid, gebruiksvriendelijkheid, onderhoud en duurzaamheid.
Status van de indicator
Visie Vastgoed is vastgesteld.

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document
	Informerend	Energie-akkoord 2015

Onderhoud Rat Verleghstadion

De wijziging op de huurovereenkomst die na drie jaar op 1 januari 2017 eindigde, is verlengd met een half jaar.

De in dit half jaar benodigde middelen van € 125.000 voor het onderhoud ter voorkoming van kapitaalvernietiging en het waarborgen van de veiligheid, zijn nog niet beschikbaar gesteld.

Huur inkomsten Stadskantoor C

Door het vertrek van het UWV zullen de huurinkomsten in 2017 met € 416.000 dalen. Voor de leegstaande ruimte zal een andere huurder gezocht worden.

Thema	4.4:	Beheer van gemeentelijk vastgoed
Product 1:		Vastgoedbeheer
Wat wilden we hiervoor doen
We zorgen er voor dat het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed veilig, functioneel en duurzaam gebruikt kan worden. Voor het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed betekent dit dat het duurzaam op orde moet zijn; het vormt namelijk een fundament waarop de verdere ontwikkeling van onze stad, wijken en dorpen wordt gestoeld. Een duurzaam fundament betekent dat onzekerheden over voortbestaan en veiligheid van de gebouwen zo veel als mogelijk worden weggenomen. Duurzaam betekent ook dat we bijdragen aan onze klimaatdoelstellingen.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting

Thema	4.4:	Beheer van gemeentelijk vastgoed
Product 2:		Vastgoedbeheer, sportaccommodaties
Wat wilden we hiervoor doen
De sportaccommodaties vallen onder het product vastgoedaccommodaties.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting

Bredanaars voelen en weten zich betrokken, gehoord en serieus genomen door politiek, bestuur en gemeentelijke organisatie.

Het gemeentebestuur heeft een open houding, is inlevend, heeft een sociaal hart, een scherpziend oog en een luisterend oor.

De communicatie en informatie zijn begrijpelijk, toegankelijk en modern. De besluitvorming is goed te volgen en komt democratisch tot stand. De verantwoording over besluiten is actief, helder en transparant.

Bestuurlijke vernieuwing: we gaan andere ontmoetings- en werkvormen uitproberen. Initiatieven uit de samenleving beïnvloeden onze besluitvorming. Bredanaars kunnen zo direct meesturen en meebeslissen over vraagstukken die zij belangrijk vinden.

We verbeteren de gemeentelijke website en maken onze communicatie meer interactief door meer mee te doen op (social) media.

We verbeteren de manier waarop wij ons verantwoorden. De begroting en bestuurlijke rapportages zijn goed leesbaar op www.hetgeldvanbreda.nl .

Breda Doet: In juli 2016 werden “Breda Doet, Samen Verder!” en “Aan Tafel!” door college en raad vastgesteld. Hiermee wijzigde de wijze van subsidiëring op het sociale domein ingrijpend. “Breda Doet, Samen Verder!” geeft het inhoudelijke kader en het is nu aan thematafels en wijkplatforms om te adviseren over de aanpak en activiteiten en de daarvoor in te zetten middelen. Er wordt voor die middelen teruggevallen op het voor betreffende tafel of wijk vastgestelde subsidieplafond. Het college stelt deze plafonds vast. Door deze nieuwe werkwijze worden organisaties en bewoners ‘gedwongen’ eerst met elkaar te overleggen voordat een verzoek om subsidie bij de gemeente wordt ingediend. Hiermee ontstaat een situatie waarin organisaties en bewoners van elkaar kunnen leren, elkaar kunnen aanspreken en last but not least de ruimte krijgen om vanuit inhoudelijke kennis en ervaring voor de beste en een gedragen aanpak te gaan.

Stadslab: Stadslab is formeel opgericht en daadwerkelijk gestart, twee dozijn projecten op de agenda, prijsvraag DroomBreda! uitgeschreven en uitgevoerd maar bijvoorbeeld ook 1000 personen hebben zich geregistreerd op website de www.stadslabbreda.nl. Samenwerking met diverse ondernemers maar ook NHTV en PakhuisB.

Breda Begroot: De twee pilots in Prinsenbeek en Princenhage zijn uitgevoerd en afgerond. De ervaringen zijn weer teruggebracht naar de gemeenteraad en bestuur onder andere op het Festival van de Democratie. De stuurgroep zet in op een plan dat zich richt op de meedoen aan de democratie in de wijken. Omdat er na de zomer nog geen besluit is genomen over het vervolg is een gedeelte van het budget onbenut gebleven. (25.000 euro uitgenut op een budget van 75.000 euro)

Wijkdeals: De wijkdeals bestonden eind 2016 5 jaar. De werkwijze is tegen het licht gehouden om de succesfactoren en de effecten te beschrijven. In vijf jaar zijn 500 deals gesloten met deelname van 2000-2500 bewoners waarvan 8 hectare groenadoptie. In 2016 was er wederom een stijging van het aantal wijkdeals. Het programma heeft landelijk veel bekijks en staat bekend om zijn ‘loslaten’, ‘totaalaanpak’ en ‘zakelijkheid’. Kosten zijn vooral de tegenprestaties, deze zijn binnen de begroting gebleven.

Link700: INK700 is een ondernemers netwerk van maatschappelijk betrokken partijen in Brabantpark en Heusdenhout. Het netwerk maakt zich hard voor het ondersteunen en onder de aandacht brengen van initiatieven die de leefbaarheid in de wijken Brabantpark en Heusdenhout bevorderen. Waar nodig kunnen bewoners initiatieven vanuit LINK700 ook een kleine bijdrage krijgen. LINK 700 is inmiddels ook 1 van de partijen die aangesloten is bij het wijkplatform Brabantpark.

Het verhaal van Breda: Afgelopen jaar is met vele betrokken Bredanaars in allerlei werkvormen gesproken en gediscussieerd over de kwaliteiten van onze gemeente en onze kernwaarden. Wat maakt Breda uniek? Waarin zijn we onderscheidend? En wat zorgt er nu voor dat we nieuwe inwoners, studenten, bedrijven en bezoekers naar onze gemeente kunnen verleiden? Meer dan 2.000 betrokkenen hebben meegewerkt en gedacht. In december is het verhaal van Breda met de werktitel ‘Internationale schakelstad’ door de gemeenteraad vastgesteld.

Andere uitgevoerde instrumenten om tot een meer open overheid (in deze medeverantwoordelijkheid) te komen zijn: Breda Breed, City Challenge Breda, Opgeruimd Breda, Wijkplatformen, etc. En dit samen met vele partijen, naast de eerder genoemde, denk bijvoorbeeld aan de Stadsambassade, Maatschappelijk Betrokken Ondernemers, Rabobank. Avans en vele anderen. Maar vooral met bewoners.

De onderstaande specifieke projecten worden in andere paragrafen van de jaarstukken (uitgebreider) verantwoord. Voor de indicatoren (inclusief realisatie en begroting) verwijzen we daarom ook naar deze paragrafen.

Bestuurlijke vernieuwing
(In 2016 experimenteren we met Stadlabs, Breda Begroot, Wijkdeals, buurtpreventieteams, Breda Doet, Breda Broeit, Breda Next en Link700.)

Status van de indicator
Er zijn in 2016 in het kader van open overheid en bestuurlijke vernieuwing direct en indirecte experimenten en projecten uitgevoerd (zie hiervoor de verantwoording van de diverse projecten hierboven en op themaniveau). Gebleken is dat de uitdaging er vooral in zit om tot het volgende niveau te komen. Echt samen met elkaar. Denk aan samenwerken in de stad en dorpen (burgers, bedrijven, onderwijs, overheid), binnen het college, tussen de stad en dorpen en het gemeentelijke apparaat maar ook beter samenwerken binnen het ambtelijke apparaat. Daarvoor dienen we (indien zinvol) de reeds aanwezige verbindingen en samenwerkingen actief te verbreden en te versterken. Het college heeft elkaar hierin gevonden. Samen besturen; samen met alle partijen die Breda vormen. In 2016 is hard gewerkt hoe deze ‘’publieke innovatie’’ concreet te maken. Hiervoor is een plan opgesteld, dit is ingediend bij de huidige voorjaarsnota; voor zowel de korte als middellange termijn. Dit is onder andere gebaseerd op een intern onderzoek binnen de gemeentelijke organisatie en de resultaten van de raadswerkgroep Stadsinitiatieven en gesprekken met stadsmakers en bewoners. Ook hebben we extern advies ingewonnen bij Tilburg University en de NHTV. En hebben we formeel contact met (buitenlandse) steden om ervaringen uit te wisselen. We concludeerde dat innovaties in de gemeente (initiatieven) en bestuurlijke innovaties niet los gezien kunnen worden van elkaar en deze ontwikkelingen hebben natuurlijk ook gevolgen voor de interne ambtelijke doorontwikkelingen. Het genoemde plan zorgt om zowel per innovatie thema (stad en dorpen, bestuur, organisatie) als tussen deze drie innovatiethema’s beter te verbinden en te schakelen. Dit samenhangend geheeld noemen we ‘’publieke innovatie’’. Om dit alles te realiseren zijn we in overleg met het college en de raad om gedurende 2017 gezamenlijk, gelijktijdig en samenhangend acties op te starten. Dit doen we in de stad en dorpen, bij het bestuur en in de ambtelijke organisatie. Denk hierbij ook aan: benoemen leidende principes welke de basis vormen voor de uitvoerende projecten, maar ook integrale analyse van de experimenten (lessons learned), DNA abstraheren van Breda gebaseerd op bestaande initiatieven, actiever etaleren initiatieven, formele visie op dit gebied. Maar ook verbinden c.q. ontschotten van de ambtenaren. Dit naast alle reeds lopende inhoudelijke initiatieven, als Breda Begroot, Wijkzaken, Breda Doet, Omgevingswet, Breda internationale schakelstad, et cetera.
Breda Begroot
(We experimenteren in het najaar van 2015 en voorjaar van 2016 in Prinsenbeek en Princenhage. We zetten alles op alles om bewoners te betrekken bij de Begroting 2016 en bij hun keuzes.)

Status van de indicator
Zie tekst op themaniveau.
We beheren en onderhouden Breda zoveel mogelijk in overleg en samen met de bewoners.


Status van de indicator
Zie tekst op themaniveau.
Breda Doet
(We hebben één overkoepelende visie voor Sociaal en Vitaal Breda en koppelen deze aan ons subsidiebeleid. )

Status van de indicator
Zie tekst op themaniveau.
Breda Doet geeft richting aan de vele beleidsterreinen binnen Sociaal Breda, is concreet, compact en overzichtelijk.


Status van de indicator
Zie tekst op themaniveau.

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document

Thema	4.5:	Open overheid
Product 1:		College en ondersteuning college
Wat wilden we hiervoor doen
Uitvoering geven aan het Bestuursakkoord 2015-2018 en de uitwerking daarvan in de begroting 2016.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting

Thema	4.5:	Open overheid
Product 2:		Raad, commissies en griffie
Wat wilden we hiervoor doen
De samenleving verandert in hoog tempo. Wij willen de energie die er in Breda is aanjagen en versterken, en met daadkracht aan het werk gaan om de ambities zoals verwoord in het Bestuursakkoord 2015-2018 samen met de Bredanaars te realiseren.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting

Thema	4.5:	Open overheid
Product 3:		Rekenkamer
Wat wilden we hiervoor doen
De rekenkamer versterkt met haar onderzoek(en) de positie en het functioneren van de gemeenteraad. Ze verhoogt hiermee het vertrouwen van de burger in de raad en het gemeentebestuur. Daarnaast onderzoekt de rekenkamer de doeltreffendheid en doelmatigheid van het bestuurlijk handelen van de gemeente.
Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting

Breda is goed verbonden met haar brede, regionale omgeving. Het besturen van Breda stopt immers niet bij de gemeentegrenzen. Integendeel. Steeds meer onderwerpen zijn regionaal en vragen voor een oplossing om samenwerking. Wij werken samen waar het past bij de opgave. Vaak is dat op wijkniveau, soms stedelijk, maar ook regionaal en samen met regio, provincie, Rijk en EU. In de regionale samenwerking in West-Brabant en in het netwerk van Brabantstad kiezen wij positie, zijn wij zichtbaarder en hebben sterke banden met Den Bosch, Den Haag en Brussel. Als ambassadeur van West Brabant dragen wij dat uit.

We gaan samen met de inwoners van Breda en de regio het “Verhaal van Breda” optekenen en uitdragen, voor een goede positionering van Breda.

We voeren de door de raad vastgestelde position paper regionale samenwerking uit.

We kiezen voor bestuurlijke samenwerking over gemeentegrenzen heen. We kijken gericht en selectief met wie wij welke ambitie uitvoeren.

We werken samen in de zuidwestelijke Delta (onder andere Deltri-verband, Drechtsteden, Regio West-Brabant) en in Brabantstad.

We versterken onze Externe Betrekkingen en vergroten onze netwerk- en lobbykracht samen met anderen.

Momenteel is er een versnippering aan organisaties betrokken bij de positionering van Breda. Regie hierop moet leiden tot een eenduidig verhaal en minder bureaucratische overlap. De focus ligt komende periode daarom op een agenda voor
lobby en public affairs.

We leggen de focus op bewustwording van het internationale karakter van onze stad. Wij brengen de bestaande internationale programma’s zoals Werelds Delen, de verschillende stedenbanden met China en Polen en Oranjesteden onder in een internationaal beleid. De relatie met Ekurhuleni gaan we omzetten in een duurzame samenwerking. We betrekken daar de verschillende partners in de stad bij. De huidige projectsubsidies die niet in lijn zijn met onze uitgangspunten ten aanzien van mondiaal bewustzijn en bevordering van handel en economie zetten we stop.

Wij hebben in 2016 het Verhaal van Breda opgetekend, intensief gebruik makend van (benchmark)data, verdiepend en verkennend onderzoek en steeds on- en offline in co-creatie met de stad en dorpen en de regio. Het opgetekende en door de raad vastgestelde verhaal vormt de komende jaren de centrale inhoudelijke leidraad voor de beleidsontwikkeling in en de positionering, profilering en citymarketing/branding van Breda.

Op het gebied van regionale samenwerking hebben we in 2016 ingezet op het aanbrengen van focus van de samenwerking op drie schaalniveaus: Brabantstad, de Regio West-Brabant en de subregio van de Baronie. Met de provincie en Tilburg, Den Bosch, Eindhoven en Helmond hebben wij in 2016 de strategische werk- en lobby-agenda aangescherpt door als grootste steden het voortouw te nemen om het ‘ABC’ (Aantrekkelijk, Bereikbaar en Concurrerend) van Brabant te versterken. In het samenwerkingsverband van West-Brabant hebben wij eveneens ingezet op en het voortouw genomen in het aanbrengen van inhoudelijke focus en wel op de economisch-ruimtelijke opgaven en kansen in en de economische structuurversterking van de regio. Deze stevige heroriëntatie zal in 2017 tot aanpassing van zowel de vorm (governance) als de inhoud (strategische economische agenda) van de regio. Tegelijkertijd hebben wij in 2016 belangrijke stappen gezet om zowel de regionale uitvoeringskracht op het terrrein van acquisitie en business-development door REWIN als de lobby-kracht vanuit een nieuw triple-helix verband significant te versterken. Om de gezamenlijke bestuurskracht in de subregio van de Baronie te versterken hebben wij in BOEL-M verband verdiepend onderzoek gedaan naar de economische kracht van de A16-corridor. Daarnaast hebben we in het triple-helix-verband van Landstad de Baronie een nieuw strategische agenda opgesteld en hierover samenwerkingafspraken met de provincie gemaakt,. Met onze buurgemeenten hebben we afspraken gemaakt om samen op te trekken bij de Omgevingswet en het formuleren van een gezamenlijke subregionale beleidsuitgangspunten en ambities voor de Omgevingsvisie die elke gemeente moet gaan maken..

Zoals we in de Voorjaarsnota 2015 en de Begroting 2016 hebben aangegeven hebben wij, in de tweede helft van 2016, de basis gelegd voor een strategische agenda voor onze public affairs en lobby richting de Provincie Noord-Brabant, het Rijk en de Europese Unie gebaseerd op onze vier leidende thema’s: het versterken van de economie, van de stad en dorpen en samenleving, van de innovatie in de gemeente en van onze kwaliteitsbasis. Met die dynamische lobby-agenda kunnen we gerichter gaan werken aan concrete issues en ambities die we zonder de steun van andere partijen niet kunnen realiseren. Met name in de versterking van onze Europese oriëntatie hebben we flinke stappen gezet, hetgeen geleid heeft tot deelname aan events, netwerken en diverse nieuwe (gesubsidieerde) Europese samenwerkingsprojecten.

Anticiperend op het ambitieprofiel van het Verhaal van Breda hebben wij, met behulp van een externe blik, onderzoek en advies gedaan naar de internationale kwaliteiten en kansen van Breda en manieren om deze te versterken en te benutten. Daarbij gaat het o.a. om een internationaal acquisitieprogramma, internationale profiliering, expat-beleid, internationaal onderwijs, evenementen, handelsmissies en heroriëntatie op de huidige en nieuwe stedenbanden. Deze internationaliseringstrategie komt in het voorjaar van 2017 voor bespreking beschikbaar.

Strategische positionering

Sterke externe betrekkingen met regio, provincie, rijk en Europese unie ondersteund door en professionele, samenwerking, lobby en citybranding gericht op inhoudelijke samenwerking en versterking van elkaars agenda's en posities.
Status van de indicator
Met de parallelle aanscherping in 2016 van o.a. de Economische Agenda, het Verhaal van Breda, de agenda voor Brabantstad, West-Brabant en de subregio Baronie enerzijds en van onze public-affairs en lobby- en internationaliseringsagenda anderzijds, zijn we steeds beter in staat Breda te positoneren als regionale centrumstad en (inter)nationale en regionale schakelstad in Brabant en de Zuidwestelijke Delta.
Internationalisering

Mondiaal bewustzijn.
Status van de indicator
Met het Verhaal van Breda, de Economische Agenda en de internationaliseringsstrategie die in ontwikkeling is werken we aan de mondiale bewustwording en het benutten van kansen voor Breda op internationale schaal.

Maand / Jaar	Kaderstellend / Rapporterend / Evaluerend	Document
2015	Kaderstellend	Positionpaper regionale samenwerking

Samenwerking

Thema	4.6:	Verbindend bestuur
Product 1:		Samenwerking
Wat wilden we hiervoor doen

Wat hebben we ervoor gedaan
Mate van realisatie
Toelichting
Met de parallelle aanscherping in 2016 van o.a. de Economische Agenda, het Verhaal van Breda, de agenda voor Brabantstad, West-Brabant en de subregio Baronie enerzijds en van onze public-affairs en lobby- en internationaliseringsagenda anderzijds, zijn we steeds beter in staat Breda te positoneren als regionale centrumstad en (inter)nationale en regionale schakelstad in Brabant en de Zuidwestelijke Delta. Zo wordt het in de (boven)regionale samenwerking voor andere partijen steeds duidelijker welke toegevoegede waarden Breda op welk schaalniveau kan en wil bieden.

(bedragen x € 1.000)

Thema	Primitieve begroting 2016	Begroting 2016 na wijziging	Rekening 2016	Saldo 2016
Lasten
Dienstverlening	24.898	25.501	28.697	-3.196
Beheer van de openbare ruimte	74.654	78.155	82.023	-3.868
Veilig Breda	21.838	22.040	22.682	-642
Open overheid	19.513	19.142	19.168	-26
Beheer van het gemeentelijk vastgoed	26.482	27.934	30.745	-2.811
Verbindend bestuur	1.526	1.526	1.222	304
Totaal lasten	168.911	174.298	184.538	-10.240
Baten
Dienstverlening	10.975	10.975	15.852	4.877
Beheer van de openbare ruimte	44.980	46.855	45.139	-1.716
Veilig Breda	3.649	3.649	4.505	857
Open overheid	0	100	167	67
Beheer van het gemeentelijk vastgoed	13.829	14.508	14.675	166
Verbindend bestuur	135	135	160	25
Totaal baten	73.567	76.222	80.498	4.276
Mutaties in reserves
Stortingen	25	25	0	25
Onttrekkingen	500	500	70	-430
Totaal reserves	-475	-475	-70	-405
Totaal ten laste van de algemene middelen	94.869	97.601	103.970	-6.369

Toelichting exploitatie / mutaties (op hoofdlijnen)

Het resultaat van dit programma bedraagt € 6,4 miljoen negatief. De belangrijkste afwijkingen die dit negatieve resultaat hebben veroorzaakt zijn de afwaardering van activa met zowel economisch nut als maatschappelijk nut.
De afwaardering van de activa heeft deels relatie met de door de gemeenteraad aangenomen motie 'Incidenteel afschrijven, structureel besparen'. De afwaardering levert op de thema's 'Beheer van de openbare ruimte' en 'Beheer van het gemeentelijk vastgoed' extra lasten op van per saldo € 6,5 miljoen.
Binnen het thema 'Beheer van de openbare ruimte' zijn naast de bovengenoemde onderdelen ook nadelige resultaten voor de speelplekken in het kader van 'Breda Kindvriendelijke stad' ad € 0,4 miljoen en kosten die samenhangen met de onvoorziene kosten van de vervanging van bruggen ad € 0,3 miljoen.
De resultaten op Afvalservice worden verrekend met de daarvoor aanwezige voorziening. Onderdeel van de mutatie in de voorziening is onder andere het bedrijfsvoeringsresultaat op dit organisatieonderdeel, welke zich binnen Programma 5 Organisatie en financiën heeft voorgedaan. Daarnaast is ook het positieve effect van de verwerkingskosten van de afvalstromen als gevolg van hogere opbrengsten van glas, papier en kunststofverpakkingen met de voorziening verrekend. Het project VANG (Van Afval Naar Grondstof) oftewel de Transitie is vertraagd omdat er gekozen is voor een uitgebreide intensieve communicatie gericht op het creëren van draagvlak bij de burgers van Breda onder andere door een zienswijze procedure gebonden aan wettelijke termijnen en het houden van informatie bijeenkomsten in de wijken. Door de vertraging zijn zowel investeringen als jaarbudgetten uitgesteld. Deze laatste wordt via de voorziening Afvalservice gereserveerd voor 2017 als de uitgaven wel worden gedaan.
Binnen het thema 'Dienstverlening' zijn hogere kosten verantwoord als gevolg van formatieve uitbreidingen die samenhangen met de ontwikkelingen binnen het Sociaal Domein. Dit leidt tot een nadelig effect van ongeveer € 0,8 miljoen.
Tot slot zijn ook op enkele andere onderwerpen de kosten hoger dan geraamd, welke bijdragen aan het negatieve resultaat van dit programma. Voorbeelden hierbij zijn de kosten die samenhangen met de gladheidsbestrijding en het oplossen van calamiteiten en oliesporen.
Tegenover deze nadelige posten staan ook extra inkomsten uit met name leges van ruim € 2 miljoen. Een belangrijk deel hiervan is incidenteel en hangt samen met de ontvangen leges vanuit een incidentele grote bouwontwikkeling.

		(Bedragen x € 1.000)
			Stand op	Mutaties		Stand op
	Voorziening programma 4		1-1-2016			31-12-2016
Vrz onderhoud gebouwen bedrijfsvoering VGB			3.862.850	228.208		4.091.058
Vrz sport VGB			9.441.960	-139.183		9.302.777
Vrz Welzijn VGB			152.877	125.228		278.105
Vrz Cultuur VGB			4.507.560	-441.099		4.066.461
Vrz Brede Scholen VGB			0	350.649		350.649
Vrz Rat Verlegh Stadion VGB			467.941	-260.358		207.583
Vrz Centraal VGB			1.417.911	0		1.417.911
Vrz AVS VGB			530.596	36.210		566.806
Voorziening verharding achterstallig onderhoud			14.224.611	-2.413.746		11.810.865
Vrz Rendabel overig VGB			414.651	396.505		811.156
Vrz Onrendabel overig VGB			0	76.500		76.500
Vrz Openbare Ruimte onderhoud			614.453	193.869		808.322
Vrz afvalservice			909.367	767.695		1.677.062
Vrz riolering			1.493.507	-1.043.303		450.204
Totaal			38.038.284	-2.122.825	35.915.459

Voorziening verharding achterstallig onderhoud
Gedurende het jaar is conform de planning invulling gegeven aan de voorziene jaarschijf van ca. 2,5 miljoen voor het wegwerken van ernstige schades aan asfaltverhardingen.
Voorzienigen onderhoud gebouwen VGB
De mutaties betreffen zoals gebruikelijk de stortingen conform de begrotingen en de onttrekking van de werkelijke onderhoudslasten 2016 voor het onderhoud van alle gemeentelijke gebouwen die in eigendom zijn van de afdeling Vastgoedbeheer (dit is inclusief het binnenonderhoud dat voor rekening van de gemeente komt), de vervanging van de binnensportinventaris en het civiel en cultuur-technisch onderhoud van de buitensportcomplexen.
Er heeft een onderlinge herverdeling plaatsgevonden tussen de verschillende voorzieningen.
Vrz openbare ruimte onderhoud
Gedurende het jaar is conform de planning een totaalbedrag van 6 miljoen gedoteerd voor de 5 kapitaalgoederen waarvan het groot onderhoud is ondergebracht in deze voorziening: verhardingen, bomen, openbare verlichting, waterwegen (Baggeren) en civieltechnische kunstwerken. Hiervoor is een groot aantal projecten uitgevoerd, veelal een combinatie van verschillende kapitaalgoederen. Dit resulteert in een positief saldo ultimo 2016 op deze voorziening.
Vrz Riolering
Dit is een egalisatievoorziening. Er vinden in principe geen begrote dotaties en onttrekkingen plaats. Uitsluitend het saldo op de exploitatiebegroting van riolering wordt met deze voorziening verrekend (positief of negatief). In 2015 is een groot bedrag, ca. 1 miljoen, gedoteerd, omdat er door hogere heffingsopbrengsten dan begroot een positief saldo op de exploitatiebegroting was ontstaan. Dit jaar is precies het tegenovergestelde nodig: vanwege een aantal hogere kostenposten dan verwacht (oa. calamiteiten, meer storingen en hogere projectkosten dan geraamd, is ruim 1 miljoen onttrokken aan de voorziening, ter egalisatie. Hierna blijft nog circa 0,45 miljoen beschikbaar in de voorziening, ter dekking van mogelijke tegenvallers in de toekomst.

(Bedragen x € 1.000)

Stand op

Mutaties

Stand op

1-1-2016

31-12-2016

Omschrijving	Beschikbare investeringen 2016	Werkelijke uitgaven tm 2016	Vrijval 2016	Nog beschikbaar eind 2016	Wat is meer/-minder nodig voor ctc	Verwachte uitgaven 2017	Verwachte uitgaven 2018	Verwachte uitgaven 2019 ev
4. Basis op orde in Breda
Beheer openbare ruimte, groen	1.053	708	16	361	0	361	0	0
Beheer openbare ruimte, wegen	2.749	1.915	29	863	0	863	0	0
Groen, Water en Dierenwelzijn	2.778	252	-137	2.389	0	1.388	651	350
Riolering	10.913	12.552	0	-1.639	1.639	0	0	0
Vastgoedbeheer	2.469	498	43	2.014	0	2.014	0	0
Vastgoedbeheer, sportaccommodatie	1.064	645	7	425	0	425	0	0
Raad, commissie en griffie	64	44	0	20	0	20	0	0
Totaal	21.088	16.613	-43	4.433	1.639	5.071	651	350

SV:Groen, water en Dierenwelzijn
Betreft diverse projecten inzake gebiedsontwikkelingen, dekking vindt deels plaats uit de reserve Groenfonds

Beheer openbare ruimte groen en wegen
Enkele kredieten zijn geheel benut en afgesloten (oa Vincent van Goghstraat).
Budget is besteed oa aan aanleg Kogingssteiger, maatregelen voor klimaatadaptate, kleine herinrichtingen in de openbare ruimte, omvormingen in groen en vervanging speelvoorzieningen. Tevens vervanging bomen langs singels. Ook de herinrichting van openbare ruimte rond winkelcentra in de Haagse Beemden maakt onderdeel uit van dit krediet. Deze loopt nog door in 2017. Tenslotte is de revitalisering van Haagweg - Nieuwe Haagdijk vanuit dit krediet uitgevoerd.
Riolering
De geplande jaarschijf uit het verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vGRP 2014-2018 is geheel uitgenut. Tevens is een deel van de geplande overprogrammering, mn. in de wijk IJpelaar voortvarend gerealiseerd. Daardoor is een tekort ontstaan, dat aangevuld zal worden uit de reeds gevoteerde jaarschijf 2017. Daarmee zal aan het eind van 2017 dit tekort weer weggewerkt zijn.
Vastgoedbeheeer
Een groot aantal (deel)projecten zijn gerealiseerd en zijn afgesloten. De duurzaamheidsmaatregelen van Galderseweg 15 zijn, in afwachting van het EPA-U onderzoek, nog niet uitgevoerd. Het restantkrediet op de verbouwing (€ 147.000,-) wordt daarom ingezet bij de verduurzaming.